Tilda Swinton’ın İngiliz bir akademisyeni canlandırdığı ‘Üç Bin Yıllık Bekleyiş’ filmi, ünlü oyuncunun Kapalıçarşı’dan aldığı bir çeşmibülbülü ovup da bir cinle karşılaşmasıyla İstanbul’da fantastik bir dünyanın kapılarını aralıyor. Oscar’lı yönetmen George Miller’ın yönettiği film, oryantalizm kokan sahneleri yüzünden sinema yazarlarınca eleştirilse de filmde karşımıza çıkan gizemli Kapalıçarşı, izleyenlerde merak uyandırıyor. 2 bin 486 dükkâna ev sahipliği yapan çarşı, her gün binlerce kişinin dolaştığı büyük bir labirenti andırıyor.
Depreme karşı güçlendirme çalışmaları, altyapı, taban ve tavan çalışmaları biten çarşıda restorasyonun artık sonuna gelinmiş…
Adım attığımız anda nehir gibi akan bir insan kalabalığı karşılıyor bizi. Bir de tabii ışıl ışıl dükkânları, kokusuyla insanın iştahını kabartan lokantaları. Pek çok filme ilham olan bu tarihi mekânın yüzde 90’ı biten ‘tepeden tırnağa restorasyonunu’ görmek için yeniden keşfe çıkıyoruz. Listemizde yazarımız Saffet Emre Tonguç’un favori noktaları var. Sinema yazarımız Uğur Vardan’a da Kapalıçarşı’da geçen en sevdiği filmleri soruyoruz…
Tadı damağımızda kalacak
“Kapalıçarşı sadece alışveriş yapmak isteyenlerin değil, yemek tutkunlarının da keyif alacağı bir yer. Buradaki lezzet durakları gerçekten efsanevi” diyen yazarımız Saffet Emre Tonguç, esnafın söylediği şu sözleri hatırlatıyor: “Kapalıçarşı’da kötü yemek olmaz, yapan da burada barınamaz.”
Aslan Restaurant
Kurulduğu 1986’dan bu yana kalitesinden ödün vermiyor. Et, balık, ev yemekleri ve vejetaryen seçenekler dahil her talebe ve damak tadına hitap ediyor. Aklınızda bulunsun, tatlı çeşitleri ve kaymak konusunda çok iddialılar. @aslanrestaurant (0212) 513 76 10
Bahar Restaurant
Lezzetli ev yemekleri ya da Osmanlı mutfağı için Nuruosmaniye Kapısı’nın hemen yanındaki Yağcı Han’da olan Bahar Restoran’a düşürün yolunuzu. Her güne özel bir menü çıkıyor ama her zaman 10’dan fazla çeşit var. Esnafın yoğun ilgi gösterdiği Bahar Restoran’a saat 14.00’ü geçirmeden gidin. Aksi takdirde birçok çeşit bitiyor. (0212) 512 74 39
Bursagül Restaurant
Eğer ilk kez gidiyorsanız biraz şaşırabilirsiniz. Sakın ola ki kuru fasulye sipariş etmeyin, cevap alamayabilirsiniz. Eski ustalarından kalan ve bir geleneğe dönüşen şekliyle ‘kanarya’ istemeniz gerekiyor. Yani ‘pilav üstü kanarya’ veya ‘kanarya ve pilav’ deyin. (0212) 512 08 54
Day Day Pastanesi
Ermenicede ‘amca’ anlamına geliyor ‘dayday’. Badem ve elmalı kurabiyesiyle tahinli çöreği çok meşhur. Yıllardır hiç değişmeyen lezzetler sunan Day Day Pastanesi’nin en beğenilen ürünlerinden biri de paskalya çöreği. @daydaypastanesi (0212) 519 64 62
Doğan Kebap
Kapalıçarşı’nın lezzet duraklarından biri de Doğan Kebap. Kullandığı etin ve diğer malzemelerin kalitesiyle şanı çoktan ülke sınırlarını aşmış. Bunu yerli ve yabancı turistlerin akınından anlıyoruz. Ayrıca çevre esnafın da favorisi. (0212) 527 53 74
Dönerci Şahin Usta
1969’dan beri bu dükkânda ve o tarihten beri de önündeki kalabalık hiç azalmamış. Oturacak yer beklemeyin. Hemen herkes gibi sokakta ve ayakta yiyeceksiniz. @donercisahinusta1969 (0212) 526 52 97
Dürümcü Raif Usta
Dürüm konusunda Adana’nın has lezzetini İstanbul’a taşıdıklarını söyleyecek kadar iddialı. Dürüme sardığı her tatta farklı baharat deneyen Raif Usta, yıllar içinde tok olanların bile uğramadan geçemediği bir adres haline gelmiş. @durumcuraifusta (0212) 528 49 10
Fahri Usta
Sadece Kapalıçarşı’nın değil, tüm şehrin en fenomen yerlerinden biri. Birkaç masanın sığdığı küçük bir mekân ama ünlü gurmelerin bile şapka çıkaracağı lezzetleriyle ünlü. Ben tanıdığımda Fahri Usta 80’ini devirmişti. ‘Müşteri daima haklıdır’ gibi bir felsefesi yoktu. Aksine bazen müşterileri terslediği oluyordu. Fahri Usta maalesef vefat etti ama arkasından gelenler bayrağı devraldı. @fahriusta_kapalicarsi (0535) 746 18 12
Fes Kafe
1996’da kapılarını açan Fes Kafe, Doğu ve Batı sentezi gibi. Mekân tarihi ama menüsü, sunum tarzı ve işletme anlayışı modern. Sandviçleri, hafif yemekleri ve kahve çeşitleri Batı’dan alınmış ama kesinlikle bire bir kopya değil. @cafefes (0212) 526 30 70
Gül Ebru Kantin
Kömür ateşinde ağır ağır pişen döner. Kullanılan et de titizlikle seçilince ortaya buradaki gibi bir lezzetin çıkması kaçınılmaz. Dönerinizi Gazianteplilerin ‘kübban’ dediği bir çeşit yuvarlak pide içinde denemeyi unutmayın. @tarihigulebrukantin (0212) 512 33 93
Havuzlu Restoran
Kapalıçarşı’daki ender restoranlardan biri. Bu da yüzlerce yıllık bir yapının tam ortasında yemeğinizi yemeniz anlamına geliyor. Saray mutfağından örnekleri denemek için ideal. @havuzlurestaurant (0212) 527 33 46
Kilisli Kebapçı Ali Usta
Önce bir ufak uyarı, eğer 10 kişiden fazla gideceksiniz mekânın içine sığmanız zor. Ancak bu Sezen Aksu, İbrahim Tatlıses ve Orhan Gencebay gibi ünlülerin Ali Usta’ya gitmesine ve buraya ‘sosyete kebapçısı’ lakabının takılmasına engel olmamış. Rahmetli Sakıp Sabancı da müdavimleri arasındaymış. (0212) 519 04 78
Mardin Et ve Kebap Salonu
Gerçek ustaların elinden çıkmış kebap çeşitleri ve lahmacun deneyimlemek isteyenlerin Kapalıçarşı’daki uğrak yerlerinden biri. (0212) 511 97 08 Pedaliza Restoran Cebeci Han’ın girişindeki bu mütevazı restoran, adını Lazcada ‘gece kelebeği’ anlamına gelen sözcükten almış. Dolmaları ve et yemekleri bağımlılık yaratan cinsten. (0212) 522 59 03
Şark Kahvesi (Timothy Oulton)
Çarşının tam kalbindeki Şark Kahvesi’nin otantik havası değişti. İngiliz tasarım firması Timothy Oulton tarafından satın alınan kahve, şimdi aynı zamanda bir mobilyacı. Yorulduğunuzda oturup bir demli çay veya Türk kahvesi söyleyebilirsiniz. ‘Blueberry pancake’ini de denemeyi unutmayın. (0212) 520 36 97
65 İŞKOLUNDAN 30 BİN ÇALIŞAN…
* Kapalıçarşı’da 62 sokak, Cevahir ve Sandal isimlerinde 2 bedesten, 18 han, 22 büyük kapı, 2.486 dükkân var.
* Sokak üzerinde 4, han içinde 6, bedestende 1 çeşme görebilirsiniz.
* 1 polis noktası, 1 zabıta karakolu, 1 cami, 4 mescit, 5 banka hizmet veriyor.
* 39 özel güvenlik görevlisi aktif görev yapıyor.
* Özel bir şirketten 6 personel çarşının temizliğinden sorumlu.
* Kapalıçarşı, halıcı, derici, gümüşçü, kuyumcu, tekstilci, hediyelik eşyacı, demirci, çantacı kumaşçı gibi 65 işkolundan 30 bin çalışana ev sahipliği yapıyor.
‘DEPREME KARŞI GÜÇLENDİRİLDİ’
Fatih Kurtulmuş, Kapalıçarşı Yönetim Kurulu Başkanı
Çarşının altyapısında, elektrik sisteminde, beden duvarlarında sıkıntılar vardı. Tüm çalışmalar, Anıtlar Kurulu’nun izni ve 13 kişilik Bilim Kurulu’nun koordinasyonuyla yürütüldü. Çatı restorasyonu İstanbul Valiliği ile Fatih Belediyesi tarafından yapıldı. Altyapı Türk Telekom, İSKİ, BEDAŞ; beden duvarları İstanbul Valiliği, Kapalıçarşı kat malikleri ve Fatih Belediyesi tarafından yenilendi. Deprem gibi felaketlere karşı çarşının temel noktaları güçlendirildi. Restorasyon çalışmaları halen devam ediyor ama pek çok noktada artık iskeleler kaldırıldı. Misafirlerimiz gönül rahatlığıyla gezebilirler.
Tarihi çarşı bu filmlere renk kattı…
Uğur Vardan-Hürriyet sinema yazarı
‘Üç Bin Yıllık Bekleyiş’ (Three Thousand Years of Longing-2022)
◊ Yönetmen: George Miller
◊ Oyuncular: Tilda Swinton, Idris Elba, Aamito Lagum, Nicolas Mouawad, Ece Yüksel, Burcu Gölgedar, Zerrin Tekindor
‘Skyfall’ (2012)
◊ Yönetmen: Sam Mendes
◊ Oyuncular: Daniel Craig, Javier Bardem, Naomie Harris, Judie Dench
‘Uluslararası’ (The International-2009)
◊ Yönetmen: Tom Tykwer
◊ Oyuncular: Clive Owen, Naomi Watts, Armin Mueller-Stahl, Ulrich Thomsen, Haluk Bilginer
‘Takip: İstanbul’ (Taken 2-2012)
◊ Yönetmen: Olivier Megaton
◊ Oyuncular: Liam Neeson, Famke Janssen, Maggie Grace, Leland Orser, Rade Serbedzija
‘Rusya’dan Sevgilerle’ (From Russia with Love-1963)
◊ Yönetmen: Terence Young
◊ Oyuncular: Sean Connery, Robert Shaw, Lotte Lenya, Daniela Bianchi, Bernard Lee
‘Altın Yumruk İstanbul’da’ (The Accidental Spy-2001)
◊ Yönetmen: Teddy Chan
◊ Oyuncular: Jackie Chan, Min Kim, Eric Tsang, Vivian Hsu, Murat Yılmaz
Il Sesso del Diavolo (1971)
◊ Yönetmen: Oscar Brazzi
◊ Oyuncular: Rossana Brazzi, Sylvia Koscina, Maitena Galli, Fikret Hakan, Güzin Özipek
EN İLGİ ÇEKİCİ UĞRAK NOKTALARI
“İstanbul’un büyülü dev çarşısında tam olarak ne aradığınızı bile anlayamadan saatlerce dolaşabilirsiniz. ‘Kapalıçarşı kapalı kutudur’ derler” diyen Saffet Emre Tonguç’un küçük rehberi çok işinize yarayacak…
İç Bedesten
1461’de Fatih Sultan Mehmet zamanında yapılmış orijinal çarşı İç Bedesten, Kapalıçarşı’nın tam ortasında. Eski Bedesten veya Cevahir Bedesteni olarak da adlandırılan bölüm, göz alıcı antikacılar ve kuyumcularla dolu.
Sandal Bedesteni
Nuruosmaniye Kapısı yakınındaki Sandal Bedesteni geçmişte lüks kumaş ve değerli taş satın almak isteyenlerin cennetiymiş. Şimdiyse paşmina, deri, taklit kıyafet ve çanta cenneti.
Boybeyi Kuyumcusu
Kaybolmaktan korkanlar için çarşının içinde bazı dikkat çekici noktalar var. Bunlardan biri 1850’lerden kalma Çukur Muhallebicisi. Bu iki katlı şirin bina bugün Boybeyi adında bir kuyumcuya ev sahipliği yapıyor.
Cashmere House
Hindistan’dan ve Nepal’den gelen envai çeşit şal, fular, paşmina kadınların çok ilgisini çekiyor. Ürünler çok sıradışı, fiyatlar da uygun. (Keseciler Caddesi No: 49-51) @cashmerehouse
Dhoku (Eski adıyla EthniCon)
Hasar görmüş eski kilim parçalarından oluşan, ilginç patchwork halılar bulabileceğiniz dükkânlardan biri. Sattıkları ürünler Architectural Digest gibi dünyanın en önemli dekorasyon ve tasarım dergilerine çıkıyor. (Takkeciler Sokak No: 58-60)
Hayrullah Sağtan
‘Truva’ (Troy) veya ‘Boleyn Kızı’ (The Other Boleyn Girl) gibi Hollywood filmlerine ve ‘Muhteşem Yüzyıl’ gibi bir döneme damgasını vuran dizilere mücevher yapıyor. Yerini bulmak zor ama içerisi meraklısı için adeta bir vaha. (Astarcı Han No: 25/3)