'Türkiye ayçiçeği yağı ihtiyacını karşılayabilir, ihraç da edebiliriz'

‘Türkiye ayçiçeği yağı ihtiyacını karşılayabilir, ihraç da edebiliriz’

Ceylan Alsu tarafından yayınlandı

15 Ekim 2022, 01:04 yayınlandı

Türkiye’nin yüzde 17 ile en büyük yemeklik ayçiçeği yağını üreten Trakya Birlik’in Yönetim Kurulu Başkanı Şafak Kırbiç, bu yıl bölgede kuraklık olmasına rağmen geçen seneye göre ayçiçeği üretiminde artış olduğunu söyledi. Kırbiç, genel anlamda diğer yıllara yakın ortalama verim elde edildiğini belirterek, “Hem Trakya bölgesi hem ülke genelinde aldığımız bilgiler ve yaptığımız istatistiklerde, ayçiçeği üreticisi iyi bir yıl geçirdi. Bu da ülke üretimindeki miktarlara da yansıdı. Bu yıl ülkemizde ayçiçeği ekim alanlarında yaklaşık yüzde 10 civarında artış var. Bu da verim ve üretim miktarına yansıdı. Ülkemizde bu yıl yaklaşık yüzde 10’un üzerinde verim artışı gerçekleşti. Bizim tahminlerimize göre 1 milyon 900 bin ile 2 milyon ton arasında üretim oluştu” dedi.

‘BİRİNCİ ÖNCELİĞİMİZ, ÜRETİM MİKTARINI ARTIRMAK OLMALI’

Türkiye’nin ‘tahıl koridoru’ anlaşmasına değinen Kırbiç, “Kuzeyde yaşanan savaş, tüm dünyadaki tarım ürünlerini etkiledi. Rusya ve Ukrayna, dünyadaki ayçiçeği üretiminin yüzde 60’ını üretmekte. Ukrayna’nın, Türkiye’nin üretim miktarının yaklaşık 10 katı üretim miktarı var. Oradaki savaş, bütün dünyadaki dengeleri bu anlamda değiştirdi. Hem üretim miktarı anlamında hem elindeki stoklarla ilgili birtakım değişiklikler oluştu. Daha sonra ülkemizin yaptığı, ‘tahıl koridoru anlaşması’ neticesinde ülkemiz üzerinden tüm dünya ülkelerine ayçiçeği ve ham yağ girişi oldu. Burada da Türkiye, ihtiyacı olan miktarla ilgili kendine göre bir pozisyon aldı. Ancak önemli olan ülkemizdeki üretimi sıkıntıya sokmamak. Bu, bu yıllık gelişen bir olaydı. Önümüzdeki dönemlerde oralarda eksik bir üretimin gerçekleşmesi, tekrar dünyada birtakım dengelerde sapma oluşturabilir. Bu yüzden bizim birinci önceliğimiz, kendi ülkemizdeki üretim miktarını artırmak olmalı. Bu yıl yüzde 10 artış oldu. İddiamız; ülkemizin toprakları ayçiçeği üretimine uygun. Ülkenin her yerinde de ayçiçeği üretimi yapılabilir. Bu yıl hiç ekilmeyen alanlar da dahil ekim yapıldı. Önümüzdeki yıllarda artmasını istiyoruz ancak artması için birtakım enstrümanlar gerekiyor. Bunların başında çiftçinin ve üreticinin desteklenmesi. Devletin üretime verdiği destekler var. Gübre, mazot, ayçiçeği prim desteği gibi. Ancak son yıllardaki girdilerin artmasıyla bir miktar gübre ve mazot desteğinde artış oluştu fakat burada ayçiçeği priminin de ciddi bir oranda arttırılması gerekmekte” diye konuştu.

‘KARADENİZ VE İÇ ANADOLU’DA EKİM ALANLARI ARTTI’

Şafak Kırbiç, ayçiçeği ekim alanlarının Karadeniz ve İç Anadolu bölgelerinde arttığını kaydeden Kırbiç, “Karadeniz bölgesinde ekimi vardı, bir miktar arttı. İç Anadolu Bölgesi’nde, Çukurova bölgesinde, Konya bölgesinde, Marmara’da güneydeki bölgelerimizde bir artış oluştu. Çünkü geçtiğimiz yıllarda ayçiçeğinden kazancı arttığı zaman insanların, çiftçi neticede bu işi para kazanmak için yapmakta. Burada da hangi üründen daha iyi para kazanırsa o ürün desenini ekmekte. Ayçiçeğinden de daha fazla para kazanırsa ayçiçeğine yönelebilir. Bu yüzden bunu cazip hale getirip desteklemelerle fiyat politikalarıyla bir yere taşıyıp üreticiyi memnun etmek gerekmekte. Bu yıl yağ oranları her bölgede yüksek. Çünkü yağ oranının 1 puan yüksek olması, fiyatın yüzde 1,5’ine tekabül etmekte. Burada diğer yıllara baktığımızda yağ oranlarında 2 puana yakın bir yükselme var. Bu da hem çiftçi hem ülke ekonomisi açısından artı kazanç. Buralarda kuraklığa dayanıklı ve yağ oranı yüksek çeşitler için tohum şirketlerinde çalışmaları devam etmekte. Bu da hem üretim miktarında, hem de çiftçinin kazancı anlamında çok önemlidir. Devletimizin de bu konuda katkıları var. Bazı enstitülerde çalışmalar var. Bizlerin de özel firmaların da var. Bu da gelecekte çiftçi açısından önemli” diye konuştu.

‘ÇİFTÇİMİZİN PARA KAZANMASI GEREKİYOR’

Kırbiç, çiftçiye verilecek desteğin önemine dikkat çekerek, “Ülke olarak ayçiçeği yağı ihtiyacını karşılayabiliriz hatta ihraç da edebiliriz çünkü Türkiye’nin toprakları buna müsait. Bulgaristan, ülkemizden daha fazla üretim gerçekleştirmekte. Romanya da öyle. Bunlar bizden ölçek anlamında çok daha küçük ülkeler. Kendi kendilerine yetebiliyor, tabi nüfus anlamında. Ülkemize baktığımızda onların nüfus oranları çok düşük ama o kadar düşük nüfus olmasına rağmen üretim miktarları bizim ülkemizden daha yüksek. Bizim ülkemizde ayçiçeği her yerde yetişebilir. Sulama alanlarında ikinci ürün teşvik edilebilir çünkü ayçiçeği çok küçük sulama miktarlarıyla 2 kata yakın verim artışı sağlayan bir bitki. Suyu seven, çok az suyla çok yüksek verim elde edilebilen bir bitki. Sulama yatırımlarıyla artırılabilir. İkinci ürün ekilebilir çünkü iklimsel değişiklikle bizim bölgemiz de dahil artık ikinci ürün ekilme imkanı var. Çok az sulamayla hem çiftçiye gelir hem ülkeye ihtiyacı anlamında bunu karşılamak mümkün. Biz, bırakın, kendi ihtiyacımızı; ihraç edebilecek seviyeye bile gelebiliriz. Bizim topraklarımız ve iklimimiz buna müsait ancak çiftçimizin para kazanması gerekiyor. Desteklerin artırılması çiftçimizi motive edecektir çünkü çiftçi ekeceği ürüne bu dönemde karar verecek. O yüzden bunlar çiftçimize bir an önce söylenirse, çiftçimiz o ürün desenine karar verir. Bu ürünü üretir. Ülkemizde de bizim dışarıya hiç ihtiyacımız kalmaz, satabilir hale bile gelebiliriz” dedi. Trakya Birlik Yönetim Kurulu Başkanı Kırbiç, bu yıl ayçiçeği üretiminde rekor üretim beklediklerini dile getirerek, “Ülkemizin ihtiyacı, çekirdek anlamında yaklaşık 2,5 milyon ile 3 milyon ton arası. Bu yıl rekor bir üretim olacak ülkemizde ve 1 milyon 900 ile 2 milyon ton civarı bir üretim bekliyoruz. Biraz daha çiftçimizi memnun edecek birtakım desteklemeler gelişirse çiftçimiz bu ürünü eker ve ülkemiz de dışarı bağımlılığından kurtulur” diye konuştu.